شیوه اصفهانی
ضعف قدرت مرکزی تیموریان و وجود سلسله های گوناگون در گوشه و کنار کشور مثل « سلطان حسین بایقرا » در خراسان، « الوند میرزا آق قویونلو » در آذربایجان و « ابو الفتح بیک » در کرمان، سبب آماده شدن زمینه برای اسماعیل نواده دختری اوزن حسن در بین طوایف قزلباش شد و طبعا" نهضت صفوی که اصلشان ترک بود و در اثر تبلیغات صوفیه ، مذهب تشیع در میانشان نفوذ عمیقی پیدا کرده بود آغاز گردید.اهمیت سیاسی که قبایل مزبور در مدت فرمانروایی شاه اسماعیل موسس سلسله صفوی کسب کردند واکنشی بود در مقابل اهل تسنن که مذهب رسمی طبقه حاکم بود، واکنشی که مردم باختر ایران که همواره مترصد ابراز مقاومت در برابر نیروهای خارجی بودند به آسانی و با رغبت به آن گرویدند و تعصب ملی ایرانی این سلسله نیز با اینکه خودشان ترک بودند .... از اینجا سرچشمه گرفته بود. در هنگام آرامش در این دوره هنرمندان فرصتی برای کار و فعالیت یافتند و آثار درخشانی در رشته های مختلف هنر از خود به گذاشتند.نمونه هایی زیبا از مسجد، کاروانسرا ، کاخ ، پل و غیره را از این دوره در شهر اصفهان می توان مشاهده کرد . بعد از آنکه قدرت مرکزی صفویان از بین رفت ، کشور دچار وضعیتی بحرانی شد که منجر به قدرت رسیدن « نادر » شاه گردید. اقداماتی که نادر برای وحدت ایران و طرد کشور گشایان بیگانه در دوره اول حکومت و پیش از اعلام سلطنت خویش بعمل آورد باعث شد که وی مورد پشتیبانی مردم ایران قرار گیرد ولی بعدها سیاست کشور گشایی و جنگ های پی در پی بار سنگینی بود بر دوش مردم .... و از آنجایی که روابط و علایق اقتصادی و نژادی و ملی فیما بین بخش های مختلف دولت بزرگ نادرست بود و کشور وی مجموعه ای ناجور از قبایل و اقوام بود که فقط بر اثر کشور گشایی متحد شده بودند، خاندان او بعد از مدتی رو به زوال رفت و شرایط برای رشد و به ظهور رسیدن زندیان مهیا شد. کریم خان پس از سقوط آل بویه اولین ایرانی بود که در سراسر ایران حکومت می کرد. وی نشان داد که مدیر و حاکمی داهی و با استعداد و فعال می باشد ... دولت کریم خان زند کوشید صنایع و حرف را احیاء کند و کارگاه های بزرگ چینی سازی و شیشه سازی و غیره ایجاد کرد. وی صنعتگرانی را که نادر از هندوستان آورده بود به شیراز منتقل کرد. در عهد کریم خان زند میزان مالیات برای رعایا تقلیل یافت. وی فرامینی صادر کرد و دایره خودکامی و تجاوز مالکین را نسبت به روستائیان محدود ساخت. کریم خان در پایتخت خود شیراز، ابنیه تازه مثل: بازار، مسجد جامع، مسجد کاخ و غیره احداث نمود. بعد از مرگ کریم خان زند نزاع بین وابستگان وی و ایل قاجار منجر به قدرت رسیدن قاجاریان شد و در عهد قاجاریه بود که بعلت توسعه روابط ایران با کشورهای اروپائی و عقب ماندگی فرهنگی و تکنیکی ما نسبت به تمدن آنان، هنر ایران راه زوال و افول پیمود. معماری نیز مثل سایر رشته های هنری سیر نزولی و سیر انحطاطی را طی کرد.
